Türkiye İMSAD, yapı sektörü ve ekonomi çevreleri tarafından dikkatle izlenen aylık sektör raporunu açıkladı. ‘Türkiye İMSAD Şubat 2021 Sektör Raporu’na göre, inşaat malzemeleri sanayi üretimi aralık ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 23,1 büyüdü. Böylece 2020’nin son çeyreğinde üretim, 2019’un son çeyreğine göre yüzde 19 oranında arttı. İnşaat malzemeleri sanayi üretimi 2020 yılını ise 2019 yılına göre yüzde 9,1 büyüyerek kapattı.
İnşaat malzemesi sektörünün çatı kuruluşu Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından hazırlanan ‘Şubat 2021 Sektör Raporu’nda şu tespitler yer aldı: Covid-19 salgını ile ortaya çıkan koşullar nedeniyle inşaat malzemeleri sanayi üretimi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 8 düşmüştü. Üçüncü ve dördüncü çeyreklerde ise inşaat sektörüne verilen desteklerin yarattığı talep ile inşaat malzemeleri sanayi üretimi yılı oldukça yüksek bir büyüme ile kapattı. İnşaat malzemeleri sanayi üretimi aralık ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 23,1 büyüdü. Böylece yılın son çeyreğinde üretim, 2019’un son çeyreğine göre yüzde 19 oranında arttı. İnşaat malzemeleri sanayi üretimi 2020 yılını ise 2019 yılına göre yüzde 9,1 büyüyerek kapattı.
Yılın son iki çeyreğinde, yurt içinde mevcut inşaat işlerindeki canlanma ile özellikle dış pazarlardaki talep artışı etkili oldu. 2020 yılında 22 alt sektörün 21’inde üretim 2019 yılına göre arttı. 8 alt sektörde üretim aynı zamanda çift haneli ve yüksek oranlar ile yükseldi. En yüksek üretim artışı yüzde 35,5 ile birleştirilmiş parke ve yer döşemeleri alt sektöründe gerçekleşti. Çimento üretimi yüzde 28,4, hazır beton üretimi yüzde 25,9, seramik kaplama malzemeleri üretimi yüzde 25,4 ve armatür, musluk, vana ve valflerin üretimi ise yüzde 24,8 arttı.
İnşaat malzemeleri sanayisi içinde yer alan metal sanayi malzemelerinin üretim artışları ise sınırlı kaldı. Demir çelikten çubuk ve profillerin üretimi yüzde 6, demir çelik inşaat ürünleri üretimi yüzde 2,3 büyüme gösterdi. İnşaat camlarında üretim yüzde 1,8 ve plastik inşaat malzemelerinde üretim yüzde 0,6 büyüdü. Üretiminde daralma yaşanan tek alt sektör ise elektrikli aydınlatma ekipmanları oldu.
2020 yılı ihracatı 21,16 milyar dolar
İnşaat malzemeleri ihracatı 2020 yılında yüzde 1,5 daralarak 21,16 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Covid-19 salgını nedeniyle ihracatta özellikle yılın ikinci çeyreğinde önemli bir daralma yaşandı. Üçüncü çeyrekte toparlanmaya başlayan ihracat dördüncü çeyrekte ise önemli bir artış gösterdi. Buna bağlı olarak ihracatta yıllık kayıp azaldı ve ihracat yıl genelinde yüzde 1,5 ile gerileme kapandı. 2020 yılında gerçekleşen ihracat, 2019 yılının 325 milyon dolar altında kaldı.
İnşaat malzemeleri ithalatı 2020 yılında yüzde 3,5 arttı
Salgın nedeniyle yılın ilk yarısında önemli ölçüde daralan inşaat malzemeleri ithalatı yılın ikinci yarısında artış eğilimi içinde oldu. Ağustos ayında başlayan ithalattaki artış kesintisiz olarak aralık ayında da devam etti. İnşaat sektöründe yılın ikinci yarısında yaşanan büyüme ithalatı da destekledi. Böylece yıl genelinde ithalat 2019 yılına göre yüzde 3,5 artarak 740 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.
İnşaat sektörü 2020’de yüzde 3,5 küçüldü
Covid-19 salgını nedeniyle kamunun sağladığı kredi olanakları ve diğer destekler ile inşaat sektörü yılın üçüncü çeyrek döneminde hızlı bir toparlanma göstermişti. Dördüncü çeyrekte ise kapatmalar ve kısıtlamaların etkisi ile inşaat sektöründe yüzde 12,5 oranında sert bir daralma yaşandı. Böylece 8 çeyrek sonra büyüyen inşaat sektörü bir çeyrek sonra önemli ölçüde küçüldü. Bu gelişmeler çerçevesinde inşaat sektörü, Covid-19 salgın yılı 2020’yi yüzde 3,5 küçülme ile kapattı.
2020’de genel ekonomi ile inşaat sektörünün büyümeleri yine ayrıştı
İnşaat sektörü ile ekonominin genelinde yaşanan büyüme arasındaki pozitif ilişki son 8 çeyrektir önemli ölçüde bozuldu. 2020 yılının üçüncü çeyreğinde inşaat sektörü hem büyüdü hem de genel ekonomik büyümeye yakınlaştı. Son çeyrekte ise inşaat sektörü yüzde 12,5 küçülürken genel ekonomi yüzde 5,9 büyüdü. Böylece 2020 yılında inşaat sektörü yüzde 3,5 küçülürken genel ekonomi yüzde 1,8 büyüdü. İnşaat ve genel ekonomi büyüme performansları 2020 yılında da önemli ölçüde ayrıştı.
Tablo.1 GSYİH ve İnşaat Sektörü Büyüme; Yüzde
DÖNEM | İNŞAAT | GAYRİMENKUL | GSYİH |
2017 | 9,0 | 2,3 | 7,5 |
2018 | -1,9 | 2,9 | 3,0 |
2019 | -8,6 | 1,9 | 0,9 |
2020 | -3,5 | 2,6 | 1,8 |
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu